ANALYSE - Sinds eind jaren negentig is het aantal coffeeshops in Nederland met bijna een kwart afgenomen. Desondanks klinkt de roep om meer repressie. Gidsland Nederland blijft maar zwalken met zijn coffeeshopbeleid. Het wordt tijd om te kiezen.
Ik moet eerlijk bekennen dat ik het Nederlandse softdrugsbeleid niet meer begrijp. Enerzijds voeren gemeenten een tamelijk pragmatisch beleid. Uit de meest recente meting blijkt dat weer meer gemeenten dan voorheen een coffeeshop toestaan binnen hun grenzen. Daarnaast lijken ze meer grip te krijgen op de shops die er zijn. De afgelopen tien jaar is in ieder geval een kwart van de shops verdwenen. Er zijn er nu nog 653 in Nederland, waarvan veruit de meeste in de grote steden.
Het geringe aantal incidenten suggereert dat de gemeenten redelijk grip hebben op wat er in en rond de shops gebeurt.
In 2011 zijn alle gemeenten weer bevraagd (respons 100 procent) op de zogenoemde AHOJ-G-criteria die voor coffeeshops gelden.
A=geen affichering
H=geen harddrugs
O=geen overlast in en rond de shop
J=geen verkoop en toegang aan jeugdigen (18minners)
G=geen grote hoeveelheden over de toonbank en op voorraad
Vorig jaar werden 38 overtredingen geconstateerd, waarbij het vaakst (dertien keer) de maximum hoeveelheid is overschreden. Slechts in een geval is harddrugs gevonden.
Toch is het blijkbaar nodig om de redelijk succesvolle voorkant van de coffeeshops verder dicht te metselen. In vrijwel alle gemeenten gelden afstandscriteria. Meestal mag een coffeeshop niet minder dan 250 meter van een school of andere (jongeren)voorziening staan. Er zijn plannen voor een groter afstandscriterium, namelijk 350 meter. Wat men met die honderd extra meter precies wenst te behelzen, is volstrekt onduidelijk. De gevolgen zijn echter wel groot. Liefst 164 coffeeshops (een kwart van het totaal) moet gedwongen verhuizen. Daarnaast is er het gedonder met de wietpas, dat – zoals door velen voorspeld – meer problemen oplevert dan het op dient te lossen.
In de jaren zeventig is een aantal vooruitstrevende beleidsmakers zo slim geweest om een scheiding aan te brengen in de drugsmarkt, namelijk die voor hard- en softdrugs. Helaas werden toen ook voor- en achterdeur gescheiden gelaten, waardoor de grip op de wietmarkt nooit heel stevig was. De oplossing is nu om ook de voorkant zo veel mogelijk af te sluiten. Wat je overhoudt is simpel: heel veel achterkant en heel veel criminaliteit. Zonde.
Kijk hier bij je eigen gemeente hoe het aantal coffeeshops heeft ontwikkeld. Hoe donkerder/groener, hoe meer coffeeshops zijn verdwenen sinds 1999, het jaar dat men begon met tellen.